Menstruatie en het premenstrueel syndroom (PMS)

Menstruatie en het premenstrueel syndroom (PMS)

Je menstruatie is een essentieel onderdeel van je menstruatiecyclus. Ze vindt plaats wanneer je baarmoederslijmvlies afsterft aan het eind van een menstruatiecyclus waarin de eicel niet wordt bevrucht. De fases van je menstruatiecyclus worden geregeld door hormonen en na je ovulatie dalen de oestrogeen- en progesteronwaarden. Deze hormonale verandering kan een van de boosdoeners zijn voor het premenstrueel syndroom, afgekort tot PMS. PMS wordt gekenmerkt door de premenstruele symptomen die veel vrouwen in de dagen voor hun menstruatie krijgen. Deze symptomen zijn onder andere een opgeblazen gevoel, stemmingswisselingen en hunkeren naar voedsel. Lees verder voor meer informatie over PMS, wat het is, hoe je de symptomen herkent, welke behandelingen er zijn, en nog veel meer! 

Wat is PMS?

Het premenstrueel syndroom (PMS) wordt soms ook aangeduid met de meer 'ouderwetse' term premenstruele spanning. PMS is een brede term waarmee wordt verwezen naar een reeks symptomen waar veel vrouwen tijdens de tweede helft van hun menstruatiecyclus last van hebben, en vooral als hun menstruatie nadert. PMS is waarschijnlijk de reactie van je lichaam op de veranderende hormoonniveaus die samenhangen met je menstruatiecyclus, hoewel niemand echt de werkelijke oorzaak kent. Mogelijk kunnen chemische veranderingen in de hersenen ook een rol spelen bij PMS, en hetzelfde geldt voor het voedingspatroon. 

Wat zijn de symptomen van PMS?

PMS omvat een groot aantal verschillende symptomen. Geschat wordt dat zo'n 75% van alle vrouwen iedere cyclus een of meer van die symptomen ervaart. Symptomen van het premenstrueel syndroom kunnen zijn:

  • gevoelige borsten
  • depressie
  • angst
  • hoofdpijn
  • vermoeidheid
  • irritatie en agressie
  • opgezwollen buik
  • hunkeren naar voedsel

De symptomen van PMS worden het vaakst ervaren door vrouwen van 20 tot 40 jaar, hoewel alle vrouwen die menstrueren ontvankelijk zijn voor PMS. Bij de meeste vrouwen veroorzaken de symptomen slechts een licht tot matig ongemak, maar in sommige gevallen kan PMS ernstig zijn. Dit wordt 'premenstruele dysforiestoornis' (premenstrual dysphoric disorder, PMDD) genoemd.

Wanneer begint PMS?

PMS-symptomen beginnen gewoonlijk ongeveer vijf dagen voordat de menstruatie begint en eindigen ongeveer vier dagen nadat de menstruatie is begonnen. Rond deze tijd kan PMS optreden, omdat de oestrogeen- en progesteronniveaus dalen na de ovulatie

Het is ook mogelijk dat deze hormonale veranderingen chemische veranderingen in de hersenen veroorzaken, die invloed hebben op serotonine, een neurotransmitter - een chemische stof in de hersenen - die de stemming, vermoeidheid, hunkeren naar voedsel en slaap beïnvloedt.

Ben ik zwanger of is het PMS?

Als je onlangs onbeschermde seks hebt gehad, vraag je je misschien af of de symptomen die je ervaart te wijten zijn aan PMS of dat het vroege zwangerschapstekenen kunnen zijn. Er zijn nogal wat overlappende symptomen tussen een vroege zwangerschap en PMS, dus het kan lastig zijn om het zeker te weten. 

De vroege symptomen van zwangerschap omvatten: 

  • een gemiste menstruatie
  • gevoelige borsten
  • misselijkheid
  • vaker plassen
  • vermoeidheid
  • irritatie en agressie 
  • opgezwollen buik
  • krampen 
  • lichte doorbraakbloeding 
  • constipatie 
  • hunkeren naar voedsel
  • verstopte neus

Hoewel sommige symptomen natuurlijk zullen verschillen, zoals een gemiste menstruatie, zijn er tal van overeenkomsten waardoor je het soms niet zeker weet.

Vergeet niet dat er zelfs tussen sommige van de gemeenschappelijke symptomen van zwangerschap en PMS subtiele verschillen bestaan. Kijk eens naar deze symptomen die een vroege zwangerschap en PMS gemeen hebben, en ontdek hoe je ze van elkaar kunt onderscheiden: 

Symptoom

PMS

Zwangerschap? 

Gevoelige borsten De gevoeligheid varieert van licht tot ernstig. Je borsten kunnen gezwollen aanvoelen en het borstweefsel kan hobbelig en zwaar aanvoelen.   Je borsten voelen pijnlijk en gevoelig aan. Ze kunnen voller en zwaarder aanvoelen. 
Stemmingswisselingen Je kunt je geïrriteerd en humeurig voelen, misschien zin hebben om te huilen en wat angstig zijn. Stemmingswisselingen kunnen gepaard gaan met momenten van droefheid en je huilt misschien makkelijker, maar je kunt je ook dolblij en opgewonden voelen. 
Vermoeidheid Je kunt moeite hebben met slapen en je moe voelen.  De vermoeidheid kan in het eerste trimester vaak hevig zijn als gevolg van het verhoogde progesteronniveau. 
Misselijkheid Je kunt wat spijsverteringsproblemen hebben, zoals misselijkheid, maar het is onwaarschijnlijk dat je werkelijk moet braken.  Je kunt braken en misselijk zijn. We spreken dan wel van ochtendmisselijkheid, maar je kunt je eigenlijk elk moment van de dag misselijk voelen. 
Hunkeren naar voedsel Je kunt verlangen naar chocolade, koolhydraten, snoep of zoute voedingsmiddelen.  Je kunt zeer specifieke verlangens hebben en een afkeer van bepaalde smaken en geuren. Misschien verlang je zelfs naar vreemde voedselcombinaties. 
Krampen Krampen kunnen 24-48 uur voor je menstruatie rond je baarmoeder optreden.  Je kunt lichte krampen in de onderbuik of onderrug hebben. 

 

Als je symptomen opmerkt die je verontrusten, raadpleeg dan je arts.  

Aangezien PMS vaak begint vóór het tijdstip waarop er bij een te late menstruatie een lampje gaat branden dat je zwanger zou kunnen zijn, kun je niet vertrouwen op dit meest voor de hand liggende lichamelijke teken om het onderscheid te maken.  Als je echter vermoedt dat je zwanger bent of als je het niet zeker weet, kun je voor de zekerheid een zwangerschapstest doen. Met de Clearblue Zwangerschapstest Vroege Detectie kun je zes dagen voor je gemiste menstruatie testen (vijf dagen voor je verwachte menstruatieperiode)1, dus je hoeft niet te wachten tot je je menstruatie hebt gemist om een antwoord te krijgen. 

Is er een behandeling voor PMS?

Er zijn verschillende mogelijkheden om je PMS-symptomen te verlichten, maar het kan even duren om uit te zoeken welke methode voor jou het beste werkt.

Iets eenvoudigs wat doorgaans lijkt te helpen, is voldoende water drinken en een uitgebalanceerd dieet volgen. Het is aan te raden om veel vers fruit en verse groenten te eten en om minder zout, suiker en bewerkte voedingsmiddelen tot je te nemen. Veel vrouwen merken dat het vermijden van cafeïne (doorgaans aanwezig in thee, koffie en cola) en alcohol wanneer ze PMS hebben, de symptomen kan verlichten. Het nemen van een supplement met vitamine B6 en teunisbloemolie lijkt ook een manier te zijn om de symptomen van PMS te verlichten2.

Magnesium kan mogelijk sommige symptomen verlichten, vooral als je merkt dat PMS bij jou hoofdpijn of migraine veroorzaakt, maar raadpleeg je arts voordat je een magnesiumsupplement neemt3.

Regelmatige lichaamsbeweging kan ook helpen, vooral omdat beweging stress en spanning vermindert en je humeur verbetert. Als je aan PMS lijdt, zul je merken dat wandelen, zwemmen of joggen je menstruatiesymptomen verlicht. Probeer dit drie maal per week gedurende 30 minuten te doen. Lichaamsbeweging kan ook vermoeidheid verminderen en je slaapkwaliteit verbeteren. Je kunt ook ontspanningstechnieken proberen, zoals meditatie, ademhalingsoefeningen of yoga. Als deze eenvoudige veranderingen van levensstijl je niet helpen omgaan met je PMS, breng je een bezoek aan je arts voor nader advies. Als veranderingen in je levensstijl niet volstaan, kan je arts medicatie voorschrijven om verschillende symptomen te verlichten. 

Hoe wordt de diagnose van PMS gesteld?

Er zijn verschillende manieren om de diagnose van PMS te stellen, maar er bestaat geen sluitende test voor. Omdat er ook andere medische problemen zijn met soortgelijke symptomen als PMS, moet je, als je je zorgen maakt, je arts raadplegen voor een professionele diagnose.

Je arts kan je vragen om gedurende enkele maanden een dagboek bij te houden waarin je alle lichamelijke en geestelijke PMS-symptomen noteert, samen met de dagen waarop je bloedt. Ook is het handig om op te schrijven hoe je je elke dag voelt. Na drie of vier maanden zul je waarschijnlijk een patroon van symptomen kunnen herkennen. Hoewel het patroon per cyclus kan variëren, merken vrouwen met PMS over het algemeen dat de symptomen zeer snel verdwijnen zodra de menstruatie daadwerkelijk begint. Een ander patroon dat je arts kan helpen bepalen of je aan PMS lijdt, is wanneer er gedurende je menstruatiecyclus een week is waarin je helemaal geen last van de symptomen hebt.

Wat is het verschil tussen PMS en PMDD?

PMDD, of premenstruele dysforiestoornis, is een ernstige vorm van PMS die bij 3-8% van de vrouwen voorkomt. Het is een ernstige vorm van PMS die gepaard gaat met zowel fysieke als emotionele symptomen. Hoewel de fysieke symptomen overlappen met PMS, zijn het de emotionele tekenen waardoor PMDD zich onderscheidt van zijn mildere tegenhanger. De symptomen van PMDD kunnen zijn: 

  • extreme stemmingswisselingen 
  • gevoelens van droefheid of wanhoop 
  • uitgesproken angst of spanning
  • prikkelbaarheid of woede 

PMDD begint ook iets eerder, met symptomen die 7 tot 10 dagen voor het begin van de menstruatie optreden. Het is mogelijk dat PMDD verband houdt met onderliggende problemen zoals depressie of angst, waarbij hormonale veranderingen de symptomen van de stemmingsstoornis kunnen verergeren.  

Veelgestelde vragen

Hoeveel dagen voor je menstruatie krijg je PMS?

PMS-symptomen beginnen meestal zo'n vijf dagen voor je menstruatie begint.

Hoe voelt PMS?

PMS-symptomen kunnen zijn:

• opgeblazen gevoel
• gevoelige borsten
• depressie
• angst
• hoofdpijn
• vermoeidheid
• prikkelbaarheid
• hunkeren naar voedsel

Wat kan helpen bij stemmingswisselingen wegens PMS?

Veranderingen in levensstijl, zoals lichaamsbeweging en een gezond dieet, kunnen helpen de symptomen van PMS te verlichten. Je kunt ook ontspanningstherapieën zoals meditatie, ademhalingsoefeningen of yoga proberen om de PMS-symptomen te verlichten.

Wordt PMS erger naarmate je ouder wordt?

Ja, PMS kan verergeren tussen 30 en 50 jaar, vooral als je dichter bij de menopauze komt. Vooral vrouwen die merken dat hun stemmingen samenhangen met hun schommelende hormoonniveaus zijn gevoelig, en dat is wat er gebeurt als je de menopauze nadert. Wanneer je echter in de menopauze komt, stopt de PMS zodra je menstruatie ophoudt.

Waarom is mijn PMS zo ernstig?

Als je extreme stemmingsstoornissen opmerkt, kan het zijn dat je een premenstruele dysforiestoornis (PMDD) hebt, een ernstige vorm van PMS. Praat met je arts als je je zorgen maakt.

Waarom heb ik PMS?

Een specifieke oorzaak voor PMS is nog onbekend, maar er kunnen verschillende dingen meespelen, zoals:

• veranderingen in de hormoonniveaus
• chemische veranderingen in de hersenen
• reeds bestaande depressie

Hoe kan ik PMS stoppen?

Sommige veranderingen in de levensstijl, zoals een gezond dieet, lichaamsbeweging en ontspanningstechnieken, kunnen verlichting brengen. Als dat niet zo is, kan je arts je medicatie voorschrijven om ernstige gevallen van PMS te verhelpen.

Is chocolade goed voor PMS?

Uit een onderzoek uit 2017 bleek dat bijna 50% van de Amerikaanse vrouwen hunkert naar chocolade wanneer ze PMS hebben. In het onderzoek werd echter weinig fysiologisch bewijs gevonden om de hunkering te verklaren. Het blijkt eerder een cultureel aspect te zijn. Er is misschien geen gestaafd bewijs voor het feit dat chocolade goed is voor PMS, maar als één stuk pure chocolade je wat troost biedt, kan het geen kwaad je eraan over te geven.

Helpt magnesium bij PMS?

Magnesium kan helpen om sommige symptomen te verlichten, vooral als je hoofdpijn of migraine krijgt als gevolg van PMS, maar raadpleeg eerst je arts voordat je een magnesiumsupplement neemt. Je kunt je magnesiuminname ook op natuurlijke wijze verhogen met voedingsmiddelen zoals:

• spinazie
• noten
• volkorenproducten
• verrijkte ontbijtgranen

Waar het op neer komt

PMS kan het leven moeilijker maken, niet alleen voor jou, maar ook voor de mensen om je heen. Als je begrijpt dat het gewoon een teken is dat je menstruatie eraan komt, kan je beter plaatsen waarom je je plots zo miserabel voelt. Als je dat weet, ben je gerustgesteld dat wat je meemaakt reëel en volkomen natuurlijk is, en dat het gewoon betekent dat je jezelf wat extra in de watten mag leggen.

Een evenwichtig dieet, een paar dagen per week 30 minuten lichaamsbeweging en iets ontspannend zoals meditatie kunnen de symptomen van PMS verlichten. Als je echter ernstige symptomen opmerkt of merkt dat veranderingen in je levensstijl niet helpen, raadpleeg dan je arts om te zien of er behandelingen of medicatie zijn die verlichting kunnen bieden.    

  1. 79% van de resultaten 'Zwanger' kunnen 6 dagen voor je gemiste menstruatie worden gedetecteerd.
  2. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/premenstrual-syndrome/expert-answers/pmdd/faq-20058315 (accessed April 2021)
  3. https://www.womenshealth.gov/menstrual-cycle/premenstrual-syndrome#3 (accessed April 2021)
find-your-most-fertile-days

Je meest vruchtbare dagen vinden

Ovulatietesten zijn een nauwkeurige en eenvoudige manier om je meest vruchtbare dagen te identificeren om je kansen om zwanger worden te maximaliseren.

Accuracy_when_you_need_it_the_most

Nauwkeurigheid wanneer je die het meest nodig hebt

Clearblue is veruit het nauwkeurigst: onze zwangerschapstesten zijn meer dan 99% nauwkeurig vanaf de dag dat je je menstruatie verwacht, voor vertrouwen wanneer je dat het meest nodig hebt.