Zwangerschapstesten voor thuisgebruik: een antwoord op je meest prangende vragen

Thuis een zwangerschapstest doen is makkelijk, toch? Nou, ja en nee. Het gebruik van een zwangerschapstest met een staafje is snel, eenvoudig en nauwkeurig en in het instructieboekje vind je alles wat je moet weten. Maar de emoties kunnen op dat moment hoog oplopen en dan komen er onvermijdelijk vragen bij je op. Dit is wat je moet weten.

Hoelang moet ik wachten voordat ik een zwangerschapstest voor thuisgebruik doe?

Als je een zwangerschapstest voor vroege detectie gebruikt, kan al een paar dagen eerder dan je gemiste menstruatie een detecteerbare hoeveelheid hCG (humaan choriongonadotrofine) in je urine worden gevonden. Afhankelijk van het product kan dit tot zes dagen vóór je gemiste menstruatie of vijf dagen vóór je verwachte menstruatieperiode zijn. Woordkeuze is hier belangrijk, dus we gaan hier dieper op in. Als je verwacht dat je menstruatie op de 10de dag van de maand zal komen, dan is de 10de de dag van je verwachte menstruatieperiode en de 11de de dag van je gemiste menstruatie. Met een 'test voor zes dagen vroeger' zou je dus bijvoorbeeld op de 5de kunnen testen, d.w.z. vijf dagen vóór je verwachte menstruatieperiode en zes dagen vóór je gemiste menstruatie. 

Je lichaam begint pas hCG te produceren wanneer een bevruchte eicel zich in je baarmoederwand nestelt. De eerste 10 dagen na de bevruchting is de hoeveelheid hCG nog niet detecteerbaar. Volgens Human Chorionic Gonadotropin verdubbelt hCG tijdens de eerste acht weken van de zwangerschap ongeveer elke 24 uur. Lees het instructieboekje van de test om te bepalen op welke dag je kunt beginnen met testen. Onze online calculator kan ook van pas komen. 

Moet ik mijn zwangerschapstest voor thuisgebruik in urine dompelen of erop plassen?

Bij de meeste testen kun je het absorberende uiteinde (meestal) vijf seconden in je urinestraal plaatsen of het uiteinde vijf tot twintig seconden in een opgevangen urinemonster dompelen. Beide methoden zijn nauwkeurig, zolang je de instructies volgt.

Denk eraan: als je ervoor kiest om op het staafje te plassen, plaats dan alleen het absorberende uiteinde in je urinestraal. Laat het urineniveau niet boven de plastic behuizing van het teststaafje komen. Zorg er ook voor dat je het teststaafje slechts de aangegeven tijd in je urinestraal houdt. Vijf seconden voelt wat langer als je op een staafje moet plassen, maar als je het staafje te snel wegtrekt of niet lang genoeg in je urinestraal houdt, kan dat de geldigheid van de uitslag beïnvloeden.

Als je ervoor kiest om het staafje te dompelen, gebruik dan een schoon, droog potje dat stabiel genoeg is om de test en de urine in te doen zonder dat het omvalt. Lees de instructies om precies te bepalen hoelang je het uiteinde in de urine moet houden. Als je geen digitale test gebruikt, overweeg dan om een timer te gebruiken. Drie minuten kunnen aanvoelen als een eeuwigheid als je wacht op de uitslag, maar voor een nauwkeurige uitslag is het belangrijk om de test gedurende de juiste tijd in de urine te houden. Als je potje omvalt en je test op de grond valt (dit gebeurt), overweeg dan om opnieuw te testen.

Hoe je ook test, als je een teststaafje gebruikt, moet je het absorberende uiteinde altijd naar beneden richten. Als je klaar bent en als je test een kapje heeft, plaats je dat terug op het uiteinde en leg je de test naar boven gericht op een vlak oppervlak.

Welke factoren kunnen de nauwkeurigheid van een zwangerschapstest beïnvloeden?

De hoeveelheid hCG op een bepaald moment in de zwangerschap verschilt van vrouw tot vrouw. Daar waar de ene zwangere vrouw vier of vijf dagen voor haar verwachte menstruatieperiode een positieve uitslag heeft, is het mogelijk dat een andere vrouw pas drie dagen vóór haar verwachte menstruatieperiode voldoende detecteerbaar hCG heeft. Ter info: als je de Clearblue Zwangerschapstest Ultravroeg gebruikt, kan 79% van de zwangerschappen zes dagen vóór een gemiste menstruatie worden ontdekt⁵. Als je wacht tot de dag van je verwachte menstruatieperiode, wordt maar liefst 99% van de zwangerschappen gedetecteerd, ervan uitgaand dat je je menstruatie juist hebt berekend.

Als je je menstruatie nog niet hebt gemist, zal hCG het meest geconcentreerd zijn in je urine in de ochtend. Drink niet te veel voordat je test, zodat je urine niet te verdund is.

Bewaar zwangerschapstesten tussen 2 °C en 30 °C. Testen kunnen ook vervallen, dus controleer de vervaldatum voordat je ze gebruikt.

Hoe vaak hebben testen het mis? Hebben ze het ooit mis?

Een onterecht positieve uitslag komt zelden voor. Als je je menstruatie hebt gemist, is een positief resultaat in 99% van de gevallen nauwkeurig. Onterecht positieve uitslagen kunnen voorkomen als je vruchtbaarheidsmedicatie gebruikt die hCG bevat, als je een zeldzame medische aandoening hebt (zoals een eierstokcyste) of als je onlangs een bevalling, miskraam of abortus hebt gehad. Sommige vrouwen kunnen een positieve uitslag krijgen en vervolgens te maken krijgen met een vroeg zwangerschapsverlies. Dit is een echte zwangerschap die niet standhield en geen onterecht positieve uitslag.

Een negatieve test betekent niet noodzakelijk dat je niet zwanger bent. Als je vroeg test, kun je een niet-detecteerbare hCG-concentratie hebben. Het kan ook zijn dat je de datum van je verwachte menstruatieperiode onjuist hebt berekend. Het gebruik van een vervallen test of een foute bewaring ervan (zie hierboven) kan resulteren in een onterecht negatieve uitslag.

Als je denkt dat je zwanger bent en de test is negatief, maar het is nog niet je verwachte menstruatieperiode, test dan opnieuw op de dag dat je je menstruatie verwacht. Als je denkt dat je zwanger bent, de test negatief is en je je menstruatie hebt gemist, test dan drie dagen later opnieuw. Als de test nog steeds negatief is maar je toch denkt dat je zwanger bent, praat dan met je arts.

Wat betekent een vage positieve lijn? 

Een vage lijn kan verwarring veroorzaken. Daar waar de uitslag van digitale zwangerschapstesten in duidelijke woorden verschijnt ('Zwanger' of 'Niet Zwanger'), wordt de uitslag van visuele testen van Clearblue met lijnen weergegeven. Als je een positieve lijn ziet (hoe vaag ook!) naast de controlelijn, ben je zwanger.

Bij Clearblue testen kunnen vage uitslagen ontstaan als je hCG-concentratie niet erg hoog is, als je vroeg hebt getest of niet meteen 's ochtends hebt getest, als je te veel hebt gedronken of als je de instructies niet hebt opgevolgd. Bekijk hier voorbeelden van vage lijnen.

Wat als ik meerdere testen doe en de resultaten elke keer anders zijn?

Zelden zal na een positieve test een negatieve test volgen. Als de test negatief is, kan dat betekenen dat je niet langer zwanger bent. Dit kan hartverscheurend zijn. Weet dat herhaaldelijk vroeg zwangerschapsverlies niet vaak voorkomt en dat de meeste vrouwen nadien een succesvolle zwangerschap hebben.

Soms volgt na een negatieve test een positieve test. Dit kan komen door de timing van de negatieve test en een daaropvolgende stijging van je hCG-concentratie.

Zijn bloedtesten nauwkeuriger?

Zowel bloed- als urinetesten detecteren de hCG-concentratie in je lichaam en beide zijn even nauwkeurig. Een bloedtest vóór een gemiste menstruatie is even nauwkeurig als een zwangerschapstest voor vroege detectie. Gelukkig is het in de meeste landen niet langer zo dat je naar de dokter moet voor een bloedtest en moet wachten tot de telefoon gaat met de uitslag.